คนไทยเตรียมพร้อมเพื่อวัยเกษียณกันยัง
เมื่อปี 2556 สถาบันวิจัยเพื่อตลาดทุนตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ร่วมกับสถาบันวิจัยเพื่อการประเมินและออกแบบนโยบาย มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย ได้สำรวจการเตรียมความพร้อมสำหรับการวางแผนทางการเงินเพื่อวัยเกษียณของกลุ่มแรงงานในระบบ ช่วงอายุ 40 – 60 ปี ใน กทม. และปริมณฑลแล้ว พบว่า คนวัยนี้วางแผนออมเงินไว้ใช้ในวัยเกษียณผิดพลาด
โดยผลวิจัยระบุว่า ความผิดพลาดดังกล่าวมีอยู่ 7 ประการ ซึ่งทำให้คนที่อยู่วัยนี้มีเงินออมไม่พอใช้หลังเกษียณ กล่าวคือ
เริ่มวางแผนช้าเกินควร คือมีเพียง 38% เท่านั้นที่เคยวางแผนไว้และทำได้ตามแผน
มั่นใจมากเกินควร กล่าวคือ 71% ที่ไม่เคยวางแผน กลับมั่นใจว่าจะมีชีวิตหลังเกษียณใกล้เคียงหรือดีกว่าที่เป็นอยู่
วางแผนโดยขาดความรู้ ความเข้าใจ เช่น มักละเลยผลของเงินเฟ้อในอนาคต
การประมาณค่าใช้จ่ายหลังเกษียณน้อยเกินควร กลุ่มตัวอย่างมักวางแผนว่าจะใช้เงินเพียง 34% ของรายได้เดือนสุดท้าย ขณะที่ค่าขั้นต่ำที่นิยมใช้วางแผนตัวเลขจะอยู่ที่ 70%
ประมาณอายุขัยเฉลี่ยน้อยเกินควร พบข้อผิดพลาดนี้ผู้หญิงจะเป็นมากกว่าผู้ชาย ทำให้มีโอกาสที่เงินจะหมดก่อนสิ้นอายุขัย
ออมเงินไว้น้อยเกินควร ส่วนใหญ่จะมีเงินออมไม่เพียงพอ ถ้าไม่นับอสังหาริมทรัพย์อยู่ในสินทรัพย์
แต่ถ้านับรวมส่วนใหญ่จะมีเงินออมเพียงพอ
ผู้ที่ต้องการเกษียณก่อนกำหนดส่วนใหญ่มีเงินออมไม่เพียงพอสำหรับวัยเกษียณ
หลายคนอาจแย้งว่า แต่ถึงแม้ไม่มีความรู้ แต่โดยระบบการออมเพื่อเกษียณอายุ เช่น กองทุนสำรองเลี้ยงชีพ กองทุนประกันสังคม หรือกองทุนบำเหน็จบำนาญข้าราชการ ฯลฯ ก็น่าจะช่วยให้คนไทยไม่มีปัญหาการเงินหลังเกษียณอย่างที่กลัวกัน
เอาหล่ะ เรามาวิเคราะห์ดูคนที่มีสิทธิประโยชน์การออมเพื่อเกษียณอย่างที่กล่าวมาว่ามีมากน้อยแค่ไหน
ข้อมูลในปัจจุบันพบว่า จำนวนประชากรที่อยู่ในวัยทำงานกว่า 43 ล้านคน มีเพียง 10 ล้านคนที่อยู่ในระบบประกันสังคม ซึ่งเป็นการออมภาคบังคับ และมีเพียง 2.7 ล้านคนที่อยู่ในระบบกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ และบริษัทในประเทศไทยกว่า 500,000 บริษัท มีบริษัทที่จัดตั้งกองทุนสำรองเลี้ยงชีพเพียง 15,000 บริษัท และมีเงินสะสมเฉลี่ยเพียง 325,000 บาทต่อคนเท่านั้น
ซึ่งเงินออมจำนวนดังกล่าวไม่เพียงพอแน่นอนสำหรับใช้จ่ายยามเกษียณอายุ และที่สำคัญข้อมูลกลับบอกให้เราเห็นว่าคนที่น่าจะมีปัญหาเรื่องการเงินหลังเกษียณมากสุด คือ มนุษย์เงินเดือนนั่นเอง เพราะเงินเดือนที่ตนเองได้รับมาตลอดจะกลายเป็นศูนย์ทันทีหลังเกษียณ แต่เงินที่เก็บอยู่ในระบบการออมเพื่อเกษียณอายุกลับมีไม่มากพอ
ซึ่งสอดคล้องกับข้อมูลงานวิจัยเมื่อหลายปีก่อนงานหนึ่งของ Ernst & Young ที่ได้รายงานผลสำรวจเรื่องการวางแผนการเงินเพื่อวัยเกษียณ โดยสอบถามผู้ที่เกษียณอายุแล้ว มีคำถามหนึ่งที่น่าสนใจ คือ ถ้าพวกเขามีโอกาสใหม่อีกครั้ง พวกเขาอยากจะทำอะไร
49% อยากศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ทางการเงินและบริการเพื่อวัยเกษียณให้มากกว่านี้
46% อยากทำงบประมาณที่ดีกว่านี้เพื่อความถูกต้องของจำนวนเงินที่ต้องการเงินในยามเกษียณ
46% อยากเริ่มวางแผนให้เร็วกว่านี้
31% อยากขอคำปรึกษาจากที่ปรึกษาทางการเงิน!
21% อยากย้อนเวลากลับไปจัดทำประมาณการเงินได้ที่ต้องการเพื่อไว้ใช้จ่ายวัยเกษียณ
19% อยากย้อนเวลากลับไปวางแผนการลงทุนและจัดทำพอร์ตการลงทุนที่เหมาะสม
19% อยากย้อนเวลากลับไปทำความเข้าใจเงื่อนไขที่เกี่ยวกับสิทธิประโยชน์ต่างๆ ของแหล่งเงินสะสม
เพื่อการเกษียณต่างๆ
18% อยากย้อนเวลากลับไปกำหนดรูปแบบการได้รับผลตอบแทนหลังเกษียณ เพื่อให้สอดคล้องกับรูปแบบการใช้ชีวิตในปัจจุบันมาขึ้น
17% อยากย้อนเวลากลับไปเป็นหนุ่มสาวอีกครั้ง เพื่อกลับไปทำงานหาเงินมาเป็นทุนสำรองสำหรับใช้จ่ายหลังเกษียณให้มากขึ้น
ดังนั้น ถ้าอยากมีชีวิตวัยเกษียณที่ดี ก็อย่าประมาทนะครับ รีบออมเสียแต่เนิ่นๆ หลายคนก็มักจะถามว่าจะเริ่มออมเพื่อวัยเกษียณเมื่อไหร่ดี ผมมิวิธีคิดง่ายๆ อย่างนี้ครับ เราลองประเมินดูว่า หากเราแก่ตาย (ขอย้ำนะครับว่าแก่ตาย ไม่รวมการตายกรณีอื่นใดทั้งสิ้น) เราจะมีชีวิตอยู่ถึงอายุประมาณเท่าไร
หากใช้ค่าเฉลี่ยคร่าวๆ ตอนนี้ ชายไทยจะมีช่วงชีวิตเฉลี่ยหลังเกษียณประมาณ 19 ปี หญิงไทยจะมีช่วงชีวิตเฉลี่ยหลังเกษียณประมาณ 25 ปี เท่ากับอายุเฉลี่ยชายไทยที่แก่ตายจะอยู่ประมาณ 79 ปี ส่วนหญิงไทยจะอยู่ประมาณ 85 ปี ตัวเลขจากหน่วยงานรัฐบาลและสถาบันที่เชื่อถือได้หลายแห่งประเมินว่า ในอีก 20 ปีข้างหน้าอายุหลังเกษียณของคนไทยจะเพิ่มขึ้น 2 เท่า
เท่ากับอีก 20 ปีข้างหน้า ชายไทยจะมีช่วงชีวิตเฉลี่ยหลังเกษียณประมาณ 38 ปี หญิงไทยจะมีช่วงชีวิตเฉลี่ยหลังเกษียณประมาณ 50 ปี เท่ากับอายุเฉลี่ยชายไทยที่แก่ตายจะอยู่ประมาณ 98 ปี ส่วนหญิงไทยจะอยู่ประมาณ 110 ปี เราลองคิดดูง่ายๆนะครับว่า เรามีเวลาทำงานหาเงินกี่ปี โดยทั่วๆ ไปแล้ว เราจะมีเวลาหาเงินประมาณ 40 ปี (เริ่มทำงานตอนอายุ 20 ปี
เกษียณตอนอายุ 60 ปี) เงินที่เราหาได้นี้ เราต้องบริหารเพื่อให้พอใช้สำหรับระยะเวลาถึง 78 – 90 ปี คือ ใช้ในช่วง 40 ปีที่เราหาเงิน และอีก 38 – 50 ปีหลังเกษียณ ดังนั้น หากเรายิ่งออมช้าเท่าไหร่ เรายิ่งมีความเสี่ยงทางการเงินเมื่อวัยเกษียณมากขึ้นเท่านั้น
อยากรู้ว่าเริ่มยังไงดี ลองเข้าไปที่เว็บไซต์โครงการ “เงินทองต้องวางแผน” ของตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย www.set.or.th/financialplanning ที่นั่นมีข้อมูล ความรู้ และเครื่องการคำนวณการเงินที่ง่ายๆ สำหรับการวางแผนเพื่อวัยเกษียณมากมาย
หากเราไม่อยากเสียใจ และเสียดายเวลาที่ผ่านไป เมื่อถูกคราวเกษียณ รีบเริ่มวางแผนการเงินเพื่อวัยเกษียณตั้งแต่วันนี้เลยนะครับ เริ่มช้าดีกว่าไม่ได้เริ่มครับ เริ่มวางแผนกันไว้ก่อนได้ก่อน
