ชีวิตคือการลงทุน… ตอน การศึกษา VS การลงทุนในหลักทรัพย์
ในการดำเนินชีวิตของคนเราแต่ละคนนั้นผูกพันอยู่กับการลงทุนตลอดเวลาโดยที่เราไม่รู้ตัว ที่เป็นเช่นนี้… เพราะเมื่อกล่าวถึงการลงทุน คนส่วนใหญ่จะนึกถึงการนำเงินไปลงทุนในสินทรัพย์ต่างๆ เพียงอย่างเดียว ซึ่งในความเป็นจริงแล้ว การลงทุนมีความใกล้ชิดกับการดำเนินชีวิตของคนเรามากกว่านั้น หรือถ้าจะกล่าวว่า “ชีวิต… คือการลงทุน” ก็คงไม่ผิดนัก เพราะไม่ว่าเราจะทำอะไรก็ต้องลงทุนทั้งสิ้น ขึ้นอยู่กับว่าจะเลือกลงทุนในรูปแบบใด อาจจะด้วยแรงกาย แรงใจ หรือกำลังทรัพย์ก็ได้ อย่างเช่นการออกกำลังกายก็ถือเป็นการลงทุนแบบหนึ่ง เพราะนอกจากจะทำให้ร่างกายแข็งแรง มีสุขภาพดีแล้ว ยังช่วยให้ประหยัดค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลได้อีกด้วย
อย่างไรก็ตาม ในตอนนี้จะกล่าวถึง “การลงทุนด้านการศึกษา” ซึ่งถือเป็นการลงทุนระยะยาวชนิดหนึ่ง เพราะนอกจากเราต้องนำเงินที่มีอยู่มาลงทะเบียนเรียน แทนที่จะนำไปใช้สำหรับการอื่นแล้ว ยังต้องยอมสละเวลาในการเที่ยวเล่นสนุกสนาน มาศึกษาหาความรู้ เพื่อให้มีหน้าที่การงานที่ดี มีรายได้ ตลอดจนมีความมั่นคงต่อไปในอนาคต ซึ่งการลงทุนด้านการศึกษาเพื่ออนาคตที่ดีกว่านั้น ย่อมต้องมีหลักในการเลือก ไม่ใช่เลือกแบบไร้ซึ่งทิศทาง เพราะหากเลือกไปแล้วไม่ตรงกับความต้องการของเรา ก็จะเป็นการเสียทั้งเวลา และเงินทองโดยใช่เหตุ หากจะเปรียบให้เห็นภาพก็เช่นเดียวกันกับ “การลงทุนในหลักทรัพย์” กล่าวคือ ถ้าไม่มีหลักในการลงทุนที่ดี ก็อาจส่งผลให้ผู้ลงทุนต้องสูญเสียเงินที่นำมาลงทุนนั้น ซึ่งถ้าพิจารณากันจริงๆ แล้ว หลักการลงทุนเพื่อการศึกษากับหลักการลงทุนในหลักทรัพย์ก็ไม่ได้แตกต่างกันมากมายนัก โดยจะขอยกตัวอย่างการลงทุนเพื่อเข้าเรียนในระดับอุดมศึกษาเปรียบเทียบกับการลงทุนในหลักทรัพย์ ดังนี้
เริ่มจากต้องรู้จักตนเองก่อน (Know Yourself) การลงทุนเลือกเรียนในระดับอุดมศึกษา เราต้องพิจารณาตัวเองก่อนว่า ต้องการศึกษาเล่าเรียนไปเพื่ออะไร เพื่อให้ได้ความรู้ที่สามารถนำไปใช้ในการดำเนินชีวิตได้ เพื่อยกระดับของตนในสายอาชีพ หรือเพื่อนำไปใช้สำหรับประกอบธุรกิจการค้าให้ร่ำรวยยิ่งขึ้น ไม่ใช่เลือกเรียนตามเพื่อนหรือตามกระแส
นอกจากนี้ ต้องถามตนเองว่ามีคุณสมบัติครบถ้วน อีกทั้งมีความตั้งใจ และความพร้อมที่จะศึกษาเล่าเรียนหรือไม่ มีความรู้ความเข้าใจในสาขาที่ตนเลือกศึกษามากน้อยเพียงใด มีงบประมาณสำหรับการศึกษาต่อเท่าไร ถ้ามีไม่พอ จะหาเงินทุน หรือกู้ยืมเพิ่มเติมได้จากที่ไหน และท้ายสุดถ้าหากผ่านการคัดเลือกจากสถาบันการศึกษานั้นๆ จะสามารถจัดสรรเวลาสำหรับการเข้าเรียน ทบทวนหัวข้อที่เรียน รวมถึงการทำการบ้าน และรายงานที่ได้รับมอบหมายได้หรือไม่
เช่นเดียวกับเมื่อเริ่มต้นลงทุนในหลักทรัพย์ เราต้องสำรวจตัวเองก่อนว่าต้องการอะไรจากการลงทุน มีวัตถุประสงค์อะไรบ้าง เป็นการลงทุนเพื่อปกป้องเงินทุน หรือเพื่อเพิ่มค่าของเงินทุน ถามตนเองว่าสามารถรับความเสี่ยงได้มากน้อยแค่ไหน มีประสบการณ์การลงทุนมาก่อนหรือไม่ และเข้าใจเรื่องการลงทุนดีมากน้อยเพียงใด ทั้งนี้ ก็เพราะการลงทุนโดยปราศจากความรู้ความเข้าใจถือได้ว่าเป็นการลงทุนที่มีความเสี่ยงมากๆ ดังเช่นที่เราเคยได้ยินกันมาว่า “การลงทุนทุกอย่างมีความเสี่ยง ผู้ลงทุนควรศึกษาข้อมูลก่อนการตัดสินใจลงทุน” นั่นเอง และท้ายสุดต้องสำรวจดูว่า เรามีงบประมาณสำหรับใช้ลงทุนมากน้อยเท่าไร โดยควรเลือกลงทุนในหลักทรัพย์ที่มีระดับราคาซึ่งเหมาะสมกับงบประมาณที่ตนเองมี
ศึกษาสภาพแวดล้อม (Know the Environment) การลงทุนเพื่อเข้ารับการศึกษาในระดับอุดมศึกษานั้น ผู้เรียนต้องศึกษาสภาพแวดล้อมของสถานศึกษาที่จะไปเรียนต่อว่าตั้งอยู่ที่ใด สะดวกในการเดินทางหรือไม่ มีสิ่งอำนวยความสะดวกครบถ้วนหรือไม่ มีห้องสมุด ห้องปฎิบัติการคอมพิวเตอร์ ห้องสำหรับศึกษาค้นคว้า และห้องอาหาร รวมถึงมีที่จอดรถเพียงพอหรือไม่ สำหรับผู้เรียนที่ขัดสนเรื่องเงินทุนก็ต้องศึกษาดูว่ามีกองทุนสำหรับการกู้ยืมเพื่อการศึกษาหรือไม่ หรือมีทุนการศึกษาจากที่ใดบ้าง เกณฑ์ในการให้ทุนการศึกษาเป็นอย่างไร และทุนการศึกษาที่ให้นั้นตรงกับสาขาวิชาที่ตนเองต้องการศึกษาหรือไม่ ตลอดจนพิจารณาถึงกฎระเบียบ ชื่อเสียง และความสำเร็จในปัจจุบันของสถานศึกษาที่สนใจนั้นๆ
สำหรับผู้ลงทุนที่ชาญฉลาดก็ควรจะสำรวจสภาพแวดล้อมทั้งทางด้านเศรษฐกิจ สังคม และการเมืองก่อนที่จะลงทุนในหลักทรัพย์เสมอ โดยไม่ลงทุนอย่างบุ่มบ่ามตามข่าวลือ หรือตามกระแสแต่อย่างใด ทั้งนี้ ก็เพราะสภาพแวดล้อมที่กล่าวมาข้างต้นล้วนแต่มีผลกระทบต่อการตัดสินใจลงทุนในหลักทรัพย์ทั้งสิ้น
ทำความรู้จักกับสิ่งที่สนใจ (Know the Product) เมื่อสำรวจตนเอง และตรวจดูสภาพแวดล้อมแล้ว คราวนี้ผู้เรียนต้องพิจารณาถึงหลักสูตรว่าตรงกับความต้องการของตนเองหรือไม่ อีกทั้งยังต้องพิจารณาถึงเนื้อหาของหลักสูตรสาขาวิชาที่ตนต้องการ รายละเอียดของวิชาต่างๆที่ต้องเรียน รวมถึงการศึกษาดูงาน จำนวนหน่วยกิต ระยะเวลาการศึกษา กระบวนการวัดผล อัตราค่าเล่าเรียน รวมถึงค่าบำรุง และค่าธรรมเนียมต่างๆ นอกจากนี้ ยังต้องพิจารณาถึงชื่อเสียง คุณวุฒิ ประสบการณ์การสอน และวิธีการสอนของคณาจารย์ผู้สอน ซึ่งเป็นผู้ประสิทธิ์ประสาทวิชาความรู้ให้แก่เราอีกด้วย ทั้งหมดนี้ก็เพื่อให้เกิดความคุ้มค่าสูงสุดแก่ตัวเรานั่นเอง
สำหรับผู้ลงทุนเองก็จะต้องทำการศึกษาว่าหลักทรัพย์ประเภทใดที่ตรงกับวัตถุประสงค์ที่ตนได้กำหนดไว้ ทำการพิจารณาว่าหลักทรัพย์เหล่านั้นให้ผลตอบแทนในลักษณะใด และมีความเสี่ยงเหมาะสมกับภูมิต้านทานความเสี่ยงของตนหรือไม่จากนั้นก็มาดูว่ามีหลักทรัพย์ประเภทใดที่สามารถเลือกลงทุนได้ ซึ่งตรงกับคำพูดยอดนิยมของซุนวู ปราชญ์ชาวจีนที่กล่าวไว้ว่า “รู้เขา รู้เรา รบร้อยครั้ง ชนะร้อยครั้ง” นั่นเอง
ตัวอย่างดังกล่าวข้างต้นเป็นเพียงส่วนหนึ่งของการลงทุนที่เกิดขึ้นในชีวิตคนเราเท่านั้น อย่างไรก็ตาม คุณควรตระหนักไว้ว่าการดำเนินชีวิตและการลงทุนเป็นสิ่งที่ดำรงอยู่ควบคู่กันเสมอ ไม่มีใครสามารถหลีกเลี่ยงการตัดสินใจลงทุนในแต่ละช่วงจังหวะของชีวิตไปได้ จึงไม่ใช่สิ่งที่แปลกอะไรหากจะกล่าวว่า “ชีวิต คือการลงทุน”
